น้ำมันตามโครงสร้างราคาน้ำมันมีความซับซ้อนและมีไขมันส่วนเกินพอกพูนมากที่รัฐบาลต้องตัดสินใจรีดออกไปบ้างเพื่อให้เศรษฐกิจโดยรวมไปต่อได้

 

ไขมันแรก คือราคาเนื้อน้ำมันดีเซลหน้าโรงกลั่นมีต้นทุนเทียมบวกอยู่ระหว่าง 70สต.-1 บาท/ลิตรที่ควรรีดออก ต้นทุนเทียมที่ว่าคือ น้ำมันสำเร็จรูปกลั่นที่ระยอง ศรีราชา และกรุงเทพฯถูกสมมติว่า”นำเข้าจากสิงคโปร์”(ไม่ใช่การอ้างอิงราคาตามที่เข้าใจผิดกัน)จึงบวกค่าขนส่ง ค่าประกันภัย และค่าน้ำมันหก รวมแล้วบวกต้นทุนเทียม 70สต.-1 บาทต่อลิตร ไขมันส่วนเกินนี้ควรสิ้นสุดเพราะไม่ใช่ต้นทุนที่มีอยู่จริง และผู้ประกอบการมีกำไรมากพอสมควรอยู่แล้ว

 

ตามที่สำนักข่าวอีไฟแนนซ์ไทยรายงานเมื่อ11 สิงหาคม 2564 “PTT อวดกำไร Q2/64 โต 104% หนุน 6 เดือนกำไรทะลุ 5.7 หมื่นลบ. PTT เผย Q2/64 มีกำไร 24,578.66 ลบ.โต 104% จากช่วงเดียวกันปีก่อน รับปิโตรฯ - การกลั่นสดใสหลังราคาน้ำมันพุ่ง หนุน 6 เดือน กำไรโต 444.50% ทะลุ 5.7 หมื่นลบ. “

 

เมื่อบริษัทพลังงานมีกำไรมากแล้ว แม้ในช่วงวิกฤตโควิดขณะที่กิจการอื่นๆต้องล้มหายตายจากไปเพราะพิษโควิด รัฐบาลจึงควรมีนโยบายให้รีดไขมันส่วนเกินที่มาจากต้นทุนเทียมที่บวกอยู่ในเนื้อน้ำมันออกไป ซึ่งโรงกลั่นเคยได้รับต้นทุนเทียมนี้เป็นแรงจูงใจสมัยตั้งโรงกลั่นใหม่ๆเมื่อ 20กว่าปีก่อนเพื่อช่วยประคับประคองโรงกลั่นที่เหมือนเด็กเพิ่งตั้งไข่ แต่ปัจจุบันโรงกลั่นต่างๆเติบโตเป็นผู้ใหญ่แข็งแรง มีกำไรเป็นกอบเป็นกำแล้ว แม้ในยามที่กิจการอื่นล้มละลายจากพิษโควิด จึงถึงเวลาที่ต้องรีดไขมันส่วนเกินน้ีออกไป ใช่หรือไม่

 

ถ้าคิดราคาเนื้อน้ำมันสำเร็จรูปโดยคิดต้นทุนจริงจากการกลั่นภายในประเทศ แทนใช้ราคาสมมติว่าน้ำมันสำเร็จรูปกลั่นที่ระยอง ศรีราชา และกรุงเทพฯเป็นการนำเข้าจากสิงคโปร์ จะคิดได้ดังนี้

 

1)น้ำมันดิบจากดูไบขณะนี้ราคา 83.17 เหรียญ/บาร์เรล (1บาร์เรล=159ลิตร) ค่าเงิน 33.37 บาท/เหรียญสหรัฐ

วิธีคำนวณราคาน้ำมันดิบ 83.17 x33.37 หารด้วย 159 = 17.45 บาท/ลิตร

 

2)น้ำมันดิบลิตรละ 17.45บาท กลั่นเป็นน้ำมันสำเร็จรูป มีค่าการกลั่นอ้างอิงตามสิงคโปร์ อยู่ที่ 2-2.5 เหรียญ/บาร์เรล

ค่าการกลั่น 2.5x33.37 หารด้วย 159 =.52 บาท/ลิตร

บวกค่าการกลั่นพร้อมกำไรเป็น 1 บาท/ลิตร จะได้น้ำมันดีเซลสำเร็จรูป ราคาลิตรละ 18.45 บาท

3)ค่าการตลาดของดีเซลที่รมว.พลังงานกำหนดให้ 1.40บาท/ลิตร รวมแล้วน้ำมันดีเซลสำเร็จรูปขายปลีกในส่วนของเอกชน มีราคาอยู่ที่ 18.45+1.40 = 19.85 บาท/ลิตร

4)ราคาน้ำมันดีเซลลิตรละ25 บาท จึงยังมีส่วนต่างอยู่ ถึง 5.15บาท/ลิตร ( 25 - 19.85 = 5.15 ) โดยรัฐบาลไม่ต้องชดเชยด้วยซ้ำ

 

5)เลิกเอากองทุนน้ำมันจากคนใช้เบนซินมาชดเชยดีเซล เพราะทำให้ราคาบิดเบือน และไม่เป็นธรรมต่อคนใช้น้ำมันเบนซิน

 

6)ถ้าจะผสมน้ำมันชีวภาพ บี100 ที่มีราคา 44.44 บาท/ลิตร ในน้ำมันดีเซล ให้รัฐบาลบริหารการชดเชยจากเงินส่วนต่างที่อยู่ในมือของรัฐบาล 5.15บาท/ลิตร ถ้าชดเชยมาก รัฐบาลก็ได้ภาษีลดลง ให้รัฐบาลบริหารจัดการชดเชยน้ำมันชีวภาพ และภาษีในวงเงิน 5.15บาท/ลิตร

 

7)น้ำมันที่คนไทยใช้ วันละประมาณ 100 ล้านลิตร (เป็นน้ำมันดีเซล 70% เบนซิน 30% ) ใช้น้ำมันปีละประมาณ 36,500-40,000 ล้านลิตร รัฐบาลต้องการภาษีเท่าไหร่ ก็ให้คำนวณจากส่วนแบ่งชดเชยน้ำมันชีวภาพบี100 และจำนวนภาษี/ลิตรในวงเงิน5.15บาท/ลิตร

 

 

 

 

ถ้ารัฐบาลกำหนดนโยบายการบริหารราคาน้ำมันเพื่อประโยชน์3ฝ่ายคือประชาชน ผู้ประกอบการ และภาษีของรัฐบาลอย่างโปร่งใส เป็นธรรม ราคาดีเซลลิตรละ 25บาท สามารถทำได้แน่นอน โดยไม่ต้องใช้คำว่าตรึงราคาที่หมายถึงการเอาเงินกู้มาชดเชย

 

รัฐบาลไม่ควรเป็นรัฐบาล “พร้อมบวก” ที่บวกภาระทุกอย่างให้คนใช้น้ำมันและการขนส่ง แต่ควรใช้โอกาสนี้ในการปฏิรูปโครงสร้างราคาน้ำมันและพลังงานให้มีประสิทธิภาพและเป็นธรรมแก่ผู้บริโภค

 

น้ำมันดีเซลเป็นต้นทุนทางตรงของเศรษฐกิจภาคการผลิต (real sector) จึงควรทำให้มีราคาที่ไม่มีไขมันส่วนเกิน เพื่อทำให้ธุรกิจอื่นๆในภาคการผลิตสามารถแข่งขันกับเพื่อนบ้าน และสร้างมูลค่าเพิ่มได้

 

ปัจจุบันค่าโลจิสติกส์ / จีดีพีของไทย คือ20% ในขณะที่สิงคโปร์ อยู่ที่8% มาเลเซียอยู่ที่ 13% แสดงว่าต้นทุนสินค้า100 บาท ไทยมีต้นทุนค่าน้ำมันค่าขนส่งถึง20 บาท ในขณะที่สิงคโปร์มีต้นทุน 8 บาท มาเลเซีย 13บาท ประเทศไทยย่อมแข่งขันกับเพื่อนบ้านได้ยาก ถ้าจะแข่งอาจจะต้องกดต้นทุนลง ซึ่งจะทำได้คือกดค่าแรง หรือลดคุณภาพสินค้าลง เพราะไม่สามารลดต้นทุนพลังงานได้

 

รัฐบาลพล.อ ประยุทธ์ ควรเปลี่ยนแผนการกู้เงินหลายแสนล้านบาทในโครงการประชานิยมต่างๆ มาเป็นการกำหนดแผนลดเป้าการเก็บภาษีน้ำมันลงสัก1แสนล้านบาทในช่วงวิกฤตที่ประชาชนและธุรกิจกำลังลำบาก เพราะเงินที่แจกไปแล้วมากมาย ถึงจะแจกเท่าไรก็ไม่มีวันพอและทั่วถึง แต่ถ้าลดการเก็บภาษีน้ำมันลงสักแสนล้านบาทแทนการแจกเงิน ราคาน้ำมันที่ลดลง ประชาชนจะได้รับอานิสงส์ถ้วนหน้าจากราคาสินค้าอุปโภค บริโภคที่ลดลง

 

ดังนั้น น้ำมันดีเซล 25บาท ทำได้แน่นอนโดยยังมีกำไรไม่ต้องกู้เงินมาชดเชยราคาน้ำมันดีเซล ถ้ารัฐบาลจริงใจที่จะทำเพื่อประชาชน และระบบเศรษฐกิจโดยรวม การกำหนดโครงสร้างราคาน้ำมันที่รีดไขมันส่วนเกินของผู้ประกอบการพลังงานและการบริหารที่ขาดความยืดหยุ่นของรัฐบาลออกไปบ้าง โดยไม่เพิ่มภาระซ้ำซากให้กับประชาชนด้วยการกู้มาใส่กองทุนน้ำมัน รัฐบาลก็จะสามารถแก้ปัญหาให้ประชาชนและเศรษฐกิจโดยรวมของประเทศได้

รสนา โตสิตระกูล

22 ตุลาคม 2564